Van innovatie tot integratie: een toiletbeschouwing

Al sinds 30 jaar probeert mijn vrouw mij ervan te overtuigen zittend te plassen. Is het omdat ik in Brussel geboren ben en mij onbewust vereenzelvig met België's nationale mascotte: manneken pis ? Ik weet het niet. Feit is dat ik ondanks het meer dan overgrote gelijk van mijn vrouw, mij er steeds weer op betrap rechtstaand te plassen. Maar, en mijn vrouw zal dit zelf moeten lezen in de krant want, dankzij de wonderen van de digitale technologie mail ik dit stukje vanuit Tokyo, ik ben volledig om! En hoe kan het anders: dankzij Japanse technologie.

In Japan heb je sinds enkele jaren fantastische toilettechnologie. Het Japanse toilet zit tegenwoordig vol snufjes. Als er “iets” gedetecteerd wordt zittend op de bril wordt die automatisch verwarmd. Daarnaast heb je een hele reeks mogelijkheden om het nog aangenamer te maken, uiteraard binnen handbereik. Met de “bidet” toets en de knop voor sterkte van de waterstraal, kun je je zomaar laten reinigen zonder je handen vuil of nat te maken. Een andere knop “shower” brengt dan weer een andere waterstraal in werking die zich met een lekker geurtje over je achterwerk – wat een uitermate toepasselijk woord toch – verspreidt. En met de knop “wide wash” kun je zelf de straal van voor naar achter doen bewegen. Een heerlijk gevoel. Een schoolvoorbeeld van Japans technologisch vernuft. Het achter werk vergt geen werk meer. Wél mentaal werk want de instructies staan er allemaal in het Japans, maar voor uw gemak heb ik ze hier even vertaald. Japanse toiletingenieurs hebben zowat aan alles gedacht: het hygiënische, het aangename, het milieuvriendelijke, en... ook het religievriendelijke.

In Moslimlanden, zo kan ik U verzekeren, is het openbaar toilet een héél ander gegeven. Naast elk toilet hangen er van die grote metalen waterslangen zodat gelovigen er zich de verplichte vijfmaal per dag kunnen reinigen. Een religieus maar ook begrijpelijk hygiënisch voorschrift in landen waar de temperatuur overdag gemakkelijk de 30 graden overstijgt. Maar, en ik spreek uit recente ervaring, U kunt zich niet voorstellen tot wat voor een poespas dit in openbare toiletten leidt, vooral als je in het toilet ernaast zit. Ondanks de verwoede pogingen tot dweilen van het ondersteunend toiletpersoneel, zit je al snel met schoenen en broekspijpen in het water. Over dweilen met de kraan open gesproken! Het zou mij niet verwonderen mocht Pim Fortuyn zijn boutade destijds bedacht hebben op een openbaar toilet ergens in Casablanca. Ik zie het zo voor mij, met zijn mooie pak! Maar ik wijd eens te meer uit...

De interessante vraag in deze verkiezingstijd waarover ik het hier wilde hebben, is hoe Rita Verdonk tegen het Japanse toilet zou aankijken. Stel dat de NS of Schiphol toiletten naar Japans model zou installeren. Ik denk dat beide bedrijven met omvangrijke openbare toiletinstallaties snel overtuigd zouden raken. Denk terug aan de paniek die vorig jaar uitbrak bij het CS van Amsterdam toen twee gelovige reizigers hun reinigingsplicht wilden nakomen in de trein en voor terrorist werden aanzien. Het hele spoorverkeer lag plat; zou nooit gebeurd zijn met een Japans toilet. En die vlieg in de mannelijke pispotten in Schiphol heeft wat mij betreft zijn langste tijd wel gehad. Het spettert er alweer langs alle kanten uit. Terloops gezegd, wel illustratief voor het Nederlands innovatieprobleem: slim design maar technologisch gezien vrij pover. Waar blijven Philips en Sphinx? Waarom geen aan Nederlands gewicht aangepast Japans toilet ontwikkelen met bijkomende technologische snufjes zoals onmiddellijke medische diagnostiek van urine en stoelgang. Na de Senseo en de biertender een ander prachtig voorbeeld van bilaterale “open” innovatie dat ook nog perfect past in Philips' strategie van lifestyle en simplicity. En de kennis heeft men, de kunde ook en de kassa is verzekerd. Even Kleisterlee bellen...

Maar terug naar Verdonk. Zou zij de invoering van Japanse toiletten zoals andere voorstellen in de gezondheidszorg voor een meer moslim-vriendelijke zorgverlening, als een negatief signaal van integratie zien? En zou ze vinden dat men het, vreemdeling of niet, op het openbaar toilet met het Nederlands model moet doen? En dat trouwens mannen maar naar oeroude Nederlandse traditie, het Brussel van manneken pis was immers onderdeel van de Lage Landen, staand moeten plassen? Misschien dat ik haar die vraag, straks als ik terug ben, voorleg op haar weblog. Mogelijk vindt ze het zelf zo belangrijk dat ze er een bijkomende vraag van wil maken voor de inburgeringstest.

Maar alle gekheid op een stokje, het wordt toch wel tijd dat men zich realiseert dat multi-culturele diversiteit, ook religieuze, een bron is van innovatie en creativiteit. En dat verplichte integratie eerder een bron is van conservatisme en het zich blind staren op eigen gewoonten.

En waar denkt U dat ik dit alles bedenk en schrijf? Juist: op een Japans toilet. En waar denk ik dat U dit niet leest...? Op een Nederlands toilet.

Luc Soete

7 november 2006