Smacht U ook zo naar vakantie? Weg uit dit beklemmende land waar advocaten tegenwoordig het scherm beheersen en politici beschermd moeten worden. Waar ik mijn Belgische vlag niet durf uithangen wanneer België straks wereldkampioen wordt. Waar er de komende weken, maanden niets te feesten valt bij gebrek aan wereldvoetbal, koninklijk jubileum of een nieuwe Zoetemelk. Maar gelukkig wonen we in Limburg waar de grens met het voetballende, relativerende buitenland niet ver weg is. Niet dat ze er goed voetbal spelen, niet om aan te zien, maar men kan er tenminste om lachen. En lachen doen ze bij onze zuiderburen met voetbalcommentaar die niet haatdragend is maar de uitlaatklep voor alle frustraties. Na Japan-België formuleerde Herman Brusselmans, Vlaanderen’s nieuwe Hugo Claus, het tactisch vernuft van de Belgische trainer als volgt: “een opgeblazen kikker die Robert Waseige die ik liefst die twee sticks (hij was Japans aan het eten, LS) zo in zijn reet zou willen stoppen…”. Advocaten in België leven in armoe en van Vlaamse schrijvers kun je als Waalse trainer hoe dan ook niet winnen. Maar Brusselmans zat er volledig naast: tegen een gastland dat je zo hoffelijk bejegent als Japan met Philippe en Mathilde op bezoek ga je niet voor de volle honderd procent. Wasseige is slimmer dan ie er uitziet en het Nederlands dat ie uitkraamt. Onze Duitse oosterburen daarentegen hebben in één klap meer gedaan voor de democratie in Saoudië-Arabië dan Osama bin Laden ooit gedroomd kon hebben. Het koninkrijk wankelde op zijn grondvesten na de Duitse afstraffing. Maar terug naar Limburg.
Alsof Sjeng Kremers back in town is, zo eensgezind loopt tegenwoordig de Limburgse lobby in Den Haag. Burgemeester en wethouders van Maastricht, Gedeputeerde Staten van de provincie, Kamer van Koophandel, LWV, als één man staan ze achter de Limburgse eisen. Zelfs de plaatsvervangende gouverneur rijdt tegenwoordig – ik bedoel natuurlijk staat in de file – met Limburgse vlaggetjes op de dienstauto. En het moet ook gezegd de lobby machine is indrukwekkend: A2 ansichtkaarten van Maastricht, video’s voor de pers, brieven voor de informateur, Limburg ruikt succes: de A2 op het A4-tje van de formateur. Maar wat jammer dat juist nu weer “omwille van slechte economische vooruitzichten” bezuinigd moeten worden. Misschien zou de Limburgse lobby moeten aangeven dat bezuinigen iets is uit de vroegere, oude paarse tijd: een overblijfsel uit een tijd dat de PvdA nog moest bewijzen aan de VVD dat het volwassen geworden was en op het geld van de burger kon passen. Een korte economische bijdrage.
Soms zijn er van die beleidsdoelstellingen die een eigen leven beginnen te leiden. De doelstelling van een versnelde aflossing van de staatsschuld is er zo één. Tijdens de verkiezingen boden partijen, links en rechts, tegen elkaar op met voorstellen hoe het sneller zou kunnen. Past natuurlijk bij de Nederlandse zuinigheid. De indruk die gewekt wordt is dat we bestuurd worden door vooruitziende politieke partijen die in tegenstelling tot al die verkwistende regeringen in onze buurlanden onze oude dag zeker stellen. Een versnelde aflossing van de staatsschuld betekent immers dat er straks meer middelen op de overheidsbegroting vrijkomen die niet langer geoormerkt zijn voor rente-aflossingen. De dalende rente in de afgelopen vijftien jaar heeft dit proces trouwens versneld. Maar ook éénmaal het begrotingstekort onder de Maastrichtse EMU norm van 3% versnelt het proces van schuldaflossing als een sneeuwbal zodat nu die andere Maastrichtse norm van 60% schuldquote bereikt is en we op weg zijn richting 40% en straks Nederland volledig schuldloos zou kunnen zijn. Prima zou je denken, maar toch… Slechts weinig politici durven het impliciete beleidsfalen van het streven naar een volledige aflossing van de staatsschuld onder ogen zien. Een overheidsschuld, zeker zoals die in het geval van Nederland hoofdzakelijk opgebouwd is uit Nederlands geleend geld, is niets anders dan een interne verdeling van middelen: mensen met spaarmiddelen die hun geld veilig willen beleggen bij de overheid die het gebruikt voor al die investeringen waarvan het maatschappelijk rendement hoger ligt dan het private rendement. Absolute prioriteit verlenen aan aflossing van de staatsschuld wanneer die al onder de 60% richtsnoer in een afnemende sneeuwbalspiraal is beland, betekent vanuit dit perspectief het ondergeschikt maken van de behoeften en noden van de huidige generatie ingezetenen aan de behoeften en noden van toekomstige generaties. En dat is op zijn minst merkwaardig te noemen omdat die toekomstige generatie naar alle waarschijnlijkheid rijker, welvarender, en gemiddeld langer zal leven want ook gebruik makend van al die toekomstige medische technologische doorbraken en uitvindingen. In concreto, de huidige file-problemen bij de Geusselt, het sluipverkeer in Amby, de volgens burgemeester Leers “meerdere pakjes sigaretten” die leerlingen van de scholen aan de Maastrichtse stadstraverse aan uitlaatgassen roken, worden impliciet door politici die absolute prioriteit verlenen aan aflossing van de staatsschuld als minder belangrijk ingeschat dan de behoeften van toekomstige generaties. Uiteindelijk is de klemtoon leggen op het versneld aflossen van de staatsschuld dan ook niets anders dan struisvogelpolitiek: de huidige beleidskeuzes uit de weg gaan en het hoofd steken in de zekerheid van het aflossen van de staatsschuld. Een beetje wat Waseige met België in petto heeft. Of ze daarmee wereldkampioen worden…
Luc Soete