Recent onderzoek van de Amerikaanse Slaap Stichting toont aan dat de gemiddelde Amerikaan steeds meer uren werkt, gemiddeld zo'n 46 uur per week, steeds minder slaapt, 62% minder dan de aanbevolen 8 uur, en steeds minder seks heeft (hier werden geen uren aanbevolen). Een groot deel van de toegenomen Amerikaanse economische groei in het voorbije decennium is dan ook gepaard gegaan met een forse toename in arbeidsuren: de toename in arbeidsproductiviteit, gemeten als output per werknemer, zou dan ook wel eens heel relatief kunnen zijn. Economen houden het, wat het meten van de waarde van tijd betreft, op vrij simplistische benaderingen. In een recent artikel stelt de bekende Amerikaanse econoom Paul Romer dat in lijn met de nieuwe informatie- en communicatietechnologie en de dramatische daling in de kosten van informatie, de kosten van tijd over de afgelopen decennia tezelfdertijd juist sterk zijn toegenomen. De gemiddelde "opportuniteits" waarde van tijd beantwoordt immers, zoals in Einstein's energie gelijk aan massa formule, aan het loon, bv. het uurloon. En dat loon is voor de gemiddelde Amerikaan gestegen van zo'n $ 8 per uur in 1949 tot zo'n $ 24 in 1999. Romer oppert zelfs de stelling dat, indien internet uitgevonden zou zijn in de jaren 50, het nooit de vlucht zou hebben gekend die het nu heeftt. In zijn visie immers vormt de tijdsbesparing de sleutel tot het efficiënt gebruik van Internet. De duurdere tijd is als het ware de motor voor de verdere spreiding van de nieuwe digitale technologie. Terwijl technologische verbetering leidt tot hogere lonen en welvaart, en dus ook tot een steeds kostbaardere tijd, biedt de nieuwe informatie- en communicatietechnologie de mogelijkheid op deze kostbare tijd te besparen.
Metaforen gebruiken uit andere wetenschappen is gevaarlijk, ook in de economie. Dat de waarde van tijd in de loop van de tijd sterk zou toegenomen zijn is een te simplistisch beeld. Tijd is uiteindelijk niet als een stuk grond dat duurder wordt naarmate meer concurrerende claims op het gebruik ervan gelegd worden. De waarde van tijd is eerder relatief, geen inwisselbare commodity maar in zijn dynamiek een onomkeerbaar proces, en dus ook slechts in beperkte mate afhankelijk van zijn opportuniteitswaarde. De waarde ontstaat immers dikwijls tijdens de beleving ervan, soms in interactie met anderen, en staat zelfs achteraf niet vast. Ervaringen zijn bv. onderhevig aan herinterpretatie en her(d)evaluering. Veel succevolle zakenlui worden op hun 60e depressief omdat ze rijk zijn maar het gevoel hebben hun leven niet te hebben geleefd. Als de context verandert, vindt revaluatie plaats. De uren op kantoor lijken ineens helemaal zo slecht nog niet, en de momenten met de geliefde waren bijzonderder dan men zich toen realiseerde. Om Einstein te citeren: "If you sit with a beautiful girl for an hour it seems like a minute. But if you put your hand on a hot stove for a second it seems like ages. Now thàt is relativity."

Luc Soete